Cuộc sống tươi đẹp (2)

 

Vậy làm thế nào để tìm ra hạnh phúc đây, các triết gia lại có một nhận định: hạnh phúc là khi tìm thấy được ý nghĩa cuộc sống. Cha mẹ nào cũng kêu ca phàn nàn về việc chăm sóc và nuôi dạy con cái. Nhưng rốt cuộc các bậc phụ huynh đều có chung một kết luận rằng con cái chính là niềm hạnh phúc lớn nhất cuộc đời họ. Như vậy họ đã tìm thấy ý nghĩa cuộc sống của mình trong việc nuôi dạy con cái, cũng giống như việc hạnh phúc là khi người nhận thấy cuộc sống ý nghĩa và đáng giá. Giống như một người trung đại sống trong khốn khổ, đói kém nhưng luôn tin vào cuộc sống tươi đẹp ở thế giới bên kia, vì thế họ cho rằng cuộc sống của họ là có ý nghĩa. Hay một nhà khoa học tin rằng ông ta đã mang lại tri thức cho cả thế giới mà tự cảm thấy hạnh phúc về một cuộc sống xứng đáng. Nhưng tất cả sẽ rơi vào tàn lụi và lãng quên nếu niềm tin xã hội hiện tại thay đổi hay một phát kiến mới được tìm ra. Tất cả nhưng ý nghĩa mà con người nhận thấy đều là một niềm tin tưởng tượng chung của một tập thể. Sống xa rời tập thể, tự bản thân cá nhân con người sẽ cảm thấy mình vô nghĩa. Cuối cùng ý nghĩa cuộc sống lại là một sự ảo tưởng do sức mạnh của niềm tin tập thể cho đến khi ảo tưởng đó sụp đổ để rồi niềm tin khác lại được xây dựng lên.

Cuối cùng, có người nói rằng, hạnh phúc không đến từ ngoại cảnh mà nó đến từ bên trong chính mình: Hãy sống một cuộc sống tự do, hãy quan tâm đến cảm xúc. “Những gì tôi cảm thấy tốt – thì nó sẽ là tốt, những gì tôi cảm thấy xấu – thì nó sẽ là xấu”. Vì thế chủ nghĩa tự do thời hiện đại có vẻ như là niềm tin thần kỳ để mỗi cá nhân có thể chạm đến được hạnh phúc. Nhưng con người sẽ sống trong sự rối loạn của những cám dỗ. Quan hệ tình dục bừa bãi, sử dụng chất kích thích, giết người, gian lận… tất cả sẽ kéo mọi thứ đi xuống thay vì loài người cùng nhau hạnh phúc. Khi đó, cám dỗ sẽ nắm quyền lực và là một điều nguy hiểm. Vì thế xã hội vẫn cần phải được chính phủ kiểm soát. Vậy hạnh phúc đến từ bên trong không nên bị hiểu sai là các phản ứng hóa sinh hay việc ra ý nghĩa cuộc sống hay sống thả phanh theo cảm xúc, mà đó là “hãy hiểu chính mình” nhưng các tôn giáo đã nói đến. Trong đó Phật giáo chính là tôn giáo đang được mọi người hướng đến thông qua phương pháp thiền định.

“Hiểu chính mình” chính là câu thần chú tuyệt diệu nhưng không phải ai cũng có thể tiếp nhận được hết. Bởi hầu hết mọi người không ai hiểu chính mình. Con người sa lầy trong mớ hỗn độn giữa cảm giác dễ chịu, đau khổ, lo lắng, tức giận để rồi tự định nghĩa lên con người mình. Chúng ta sống chủ yếu trong một cuộc đuổi bắt vô tận sự sung sướng và kèm theo bên mình tâm trí không bao giờ thỏa mãn. Vì thế, điều ngược lại lại bao trùm lên cuộc sống của chúng ta: sự bất mãn, căng thẳng. Như vậy “hiểu chính mình” chính là sống với hiện tại: chấp nhận những cảm xúc: niềm vui, nỗi buồn, giận dữ, ham muốn như chúng vốn là. Dừng thèm khát và theo đuổi, bởi không sinh sẽ không có diệt, không có khoái cảm sẽ không có trống rỗng. Điều đơn giản là sống cho hiện tại thay vì mơ mộng vào tương lai. Theo quan điểm của Phật giáo, hạnh phúc độc lập với điều kiện bên ngoài và cũng độc lập với chính bên trong con người. Càng gán cho xúc cảm những cái nhãn như dễ chịu hay khó chịu thì còn người sẽ lại càng khổ tâm. Như vậy “cái biết về chính mình” không phải là suy nghĩ, cảm xúc, sự thích hay không thích mà là sự kết hợp giữa tâm trí và cơ thể để chú tâm và chấp nhận hiện tại này đang diễn ra như là nó vốn vậy.

Cũng như ta đang ngồi trên bờ biển, hãy tận hưởng những ánh nắng, những cơn sóng và hãy đứng vững trong bão tố với sự tập trung nhất quán tâm trí và cơ thể. Đó chính là buông bỏ tất cả và sống với hiện tại, vốn chìa khóa của hạnh phúc.